FFF

Milica	Milojevic	Beograd	SRBIJA	5		FFF
Aleksandra	Obradovic	Beograd	SRBIJA	3		FFF
Jovana	Umičević	Beograd	SRBIJA	3		FFF
Petar	Veselinović	Beograd	SRBIJA	3		FFF

PAARD VAN TROJE

OMA / Hag

GRAD: Hag

OBJEKAT: Paard van Troje

AUTOR: OMA

Klijent: Ingenieursbureau Den Haag

Godina izgradnje: 2003.

Površina: 4000 m2

Budžet: 11,8 miliona eura

Koncepcijski opis:

Paard van Troje (Trojanski konj) je projekat adaptacije doma omladine nekada zvanog Paard (Konj). Trojanski konj je odgovarajuće ime za projekat čija se nova konstrukcija nalazi iza stare, monumentalne fasade. Projekat podrazumeva intervenciju na dva postojeća objekta, od kojih je jedan zaštićeni spomenik

kulture i stoga je sačuvan u celosti, dok je kod drugog objekt sačuvana samo fasada. Uklanjanjem stare konstrukcije koja se nalazila iza sačuvane fasade uspešno su rešeni komplikovani prostorni i akustički problemi: stvoren je prostor za pozicioniranje male koncertne hale odmah iza stare fasade, dok je velika koncertna hala locirana u zaleđu objekata, kojoj je moguće pristupiti iz susedne ulice.

Lobi koji se nalazi ispod male koncertne hale pokazuje suprotstavljenost starog i novog. Na zidovima postojećeg objekta nije vršena intervencija, pa su na njima vidljiva oštećenja i promene koje su se dogodile u toku poslednjeg veka (slika 3). S jedne strane te celine isprojektovana je nova fasada od korten čelika (slika 1) kojom je dodatno naglašen sukob novog i starog. Mala koncertna hala je nošena na šest greda sa velikim ublaživačima vibracija. Ta konstrukcija ne dodiruje stare zidove i fasadu, čime je sprečeno nepoželjno širenje zvuka na spoljašnjost.

Ulazi u obe hale se nalaze na istom nivou, tako da oba prostora mogu da se koriste zajedno za veće događaje. Osim toga, kafić u očuvanom objektu je povezan sa svim javnim prostorima koji na taj način mogu da budu zajedno korišćeni. U enterijeru velike hale se nalaze dva pomerljiva balkona čime su omogućene raznovrsne pozicije u zavisnosti od zahteva određenog nastupa.

Ambijentalni kvaliteti:

Slika 1: Nova fasada od korten čelika

Slika 2: Velika koncertna hala

Slika 3: Detalj enterijera

Slika 4: Lobi

Slika 5: Presek

Korišćenje:

Paard van Troje je najveće koncertno zdanje u Hagu sa kapacitetom od 1500 posetilaca. Čine ga dve hale, jedna je kapaciteta 1100 posetilaca (slika 2), a druga ima kapacitet od 400 posetilaca. Pored koncertnih hala, od pratećih sadržaja u okviru zdanja postoje: lobi, administracija, kafe, bekstejdž, izložbeni proctor I tehničke prostorije.

Paard van Troje je poznat po eklektičnom repertoaru, s obzirom da se tu održavaju pop, rok, hip-hop, džez, bluz, amerikana i world music koncerti, kao i nastupi stand-up komičara ili plesnih grupa, ponekad i više različitih događaja tokom jedne večeri. Paard van Troje je ugostio neka velika imena sa svetske muzičke scene, a Pearl Jam, Prince i U2 su svoje prve koncerte u Holandiji održali upravo ovde.

Glavni problemi projekta:

U prikupljenom materijalu o ovom projektu nije pronađeno ništa što predstavlja problem u projektu. Ipak, na osnovu grafičkih priloga može se pretpostaviti da efikasnost evakuacije posetilaca može biti potencijalni problem ovog projekta, što je naročito bitno s obzirom da se radi o objektu u kom se okuplja veliki broj ljudi.

Na slici br. 4 može se uočiti platforma koja bi svojom neznatnom visinom mogla predstavljati problem tokom evakuacije, budući da je teško uočljiva i može uzrokovati povrede.

Lični stav autora o objektu:

„Trojan Horse is an appropriate name for the concert venue, with most of the new construction located behind an ancient, monumental facade.”

OMA

Vaš lični stav o objektu:

Budući da se objekat koristi pretežno uveče i noću, postavlja se pitanje iskorišćenosti potencijala objekta u dnevnim satima. U poseti ovom objektu želeli bismo da saznamo da li se on koristi tokom dana, i u slučaju da se ne koristi, na koje načine ono može omogućiti.

ALMERE MASTERPLAN

ОМА / Almere

GRAD: Almere

OBJEKAT: Almere Masterplan

AUTOR: OMA

Klijent:Grad Almere (Almere Hart CV)

Godina izgradnje: 2007.

Površina:

Budžet:750 miliona €

Koncepcijski opis:

Almere se nalazi 35 km istočno od Amsterdama i ima 180 000 stanovnika. Pre samo 50 godina bio je deo Severnog mora, a zatim je taj deo zemljišta isušen i zaštićen nasipima od nadiranja vode. Postoji manje od dve decenije i za to kratko vreme je pokazao tendenciju ka arhitektonskoj inovaciji i eksperimentisanju.

Kako bi obeležili skok u razvoju od konglomerata sa više ravnopravnih centara ka gradu sa prepoznatljivom hijerarhijom u programskom razvoju, projektantski tim OMA je odlučio da skoncentriše novi program gradskog i poslovnog centra na samo dve lokacije: između glavnog gradskog trga i bulevara uz obalu jezera Weerwater i između stanice i planiranog parka Nelson Mendela. Ovaj plan će omogućiti stvaranje nove prepoznatljive forme koja je u kontrastu sa postojećom formom manje gustine izgrađenosti čiji su glavni elementi bili mali poslovni objekti i maloprodajne radnje.

Novoizabrana gustina izgrađenosti podrazumeva izgradnju 130 000 m2 poslovnog prostora severno od stanice i izgradnju trgovinskog kompleksa koji će osloboditi bulevar od komercijalnog programa ostavljajući mesta za kulturne i rekreativne sadržaje.

Nova dispozicija objekata omogućava stvaranje dijagonalne prečice između dva trgovinska kompleksa, dok je šetalište od centra ka istoku ostavljeno za neposredni razvoj u kasnijim fazama razrade projekta.

Novi identitet Almerea gaji i razvija popularnu kulturu i postaje mesto za novo i eksprerimentalno, u arhitekturi i u bilo kojoj drugoj sferi života. Zbog ovoga je centar grada planiran tako da omogućava identifikaciju i naglašavanje kulturnih manifestacija svih vrsta i pružanje mesta za sve tipove posetilaca. Ovde su meeting points i ustanove za mlade, studente i umetnike srž grada, a ne mesta rezidualnog karaktera.

Konstrukcija Almerea je 2010.dosegla krajnje stadijume postojećeg plana. Očekuje se da će grad nastaviti da se rapidno širi pa se urbanistički plan sada kreće ka regionalnom nivou.

Nakon masterplana koji je radila OMA, pojedinačne objekte su radili arhitekti Kazuyo Sejima, Christian de Portzamparc i drugi, tako da Almere postaje podloga za nove netipične koncepte i na kraju se dobija zanimljiv kolaž i potpuno nova tipologija grada.

Ambijentalni kvaliteti:

Sve slike koje ćemo postaviti su u vlasništvu Office for Metropolitan Architecture (OMA)

Na slikama vidimo dinamiku gradnje i kako je stvorena ambijentalnost oko jezera. U prvoj fazi građeno je stanovanje uz jezero 14, 16, 18, 6a, potom objekti zabave i rekreacije 12, 17 objekti komercijalnog karaktera 11, 6, objekti kulture (teatar koji je izgradila SANAA)
U drugoj fazi je građen širi opseg master plana stanovanje 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, istovremeno sa tim građeni su objekti komercijalnog karaktera (neki su multidisciplinarni) 1, 2, 3, 4, 9, 10, 19.  I novi objekti kulture poput muzeja.

Iako je dnevna slika masterplana sjajna, sa dinamikom u prostoru i različitim vertikalnim frontovima ono što nas ostavlja bez daha je noćni prikaz grada kada sva svetla dobiju svoj odsjaj u vodi i kada se grad reflektuje u svojim fasadama.

Korišćenje:

Generalni plan obuhvata raznovrsan program i miks različitih urbanističkih celina. Kompleks obuhvata aproksimativno 67000 metara kvadratnih komercijalnog sadržaja, 9000 metara kvadratnih namenjenih rekreaciji, 890 stambenih jedinica, dodatih na oko 1500 već postojećih i 3300 novih parking mesta, u ukopanim garažama dodatih na isti broj već izgrađenih mesta. Sagrađena je nova biblioteka, hotel, koncertnu halu i teatar. Komercijalni koncept je kombinacija više urbanističkih rešenja i rezultat višestrukih testiranja. Biznis centar duž glavne stanice sadrži i 120 metaravisok toranj. Bulevar duž jezera Weerwater i prostor oko njega su predviđeni za rekreaciju i kulturne programe koji privlače koristnike svojom lokacijom i prirodom.

Kako je za razliku od ostalih lokacija koje obilazimo ovo urbanistička celina, a ne pojedinačka građevina, moramo navesti zgrade koje su projektovali drugi arhitekti i koje su sada deo ovog gradskog kompleksa i njihove korisnike:

Objekat:La Defense

Autor: UNStudio

Klijent: Eurocommerce
Površina: 22800 m2

Korišćenje: Komercijalni prostor predviđen za kancelarijske prostorije sa unutrašnjim dvorištem namenjenim zaposlenima. Staklena fasada se koristi i kao svojevrsno ogledalo grada koje u različitno doba dana daje najrazličitije odjsje različitih prelepih boja i doprinosti ambijentalnosti grada.

Objekat:De Kunstlinie

Autor: SANAA

Klijent: Gemeente Almere
Površina: 15500 m2

Korišćenje: Na obali jezera Weerwater i obodu centra grada ovaj kulturni kompleks je značajan deo Kolhasovog masterplana. Sa dva teatra, kancelarijama i brojem manjih prostorija za izvedbe, vežbanje i tehničku podršku. Korišćenje objekta se velikim delom zasniva na oscilaciji između zajedničke funcije svih jedinica istovremeno i pojedinačnog korišćenja jedinica kao nezavisnih celina.

Objekat:Tarra Tower
Autor: MVRDV

Klijent:više kompanija koje se bave nekretninama
Površina: 4200 m2

Korišćenje:Više kompanija je uložilo novac i navelo svoje potrebe za kancelarijskim prostorom i ono što je još važnije svoje potrebe za međusobnom komunikacijom. Kako bi sektor nekretnina što bolje funkcionisao oni su želeli da svi zaposleni u svim fimama imaju konstantan kontakt i razmenu informacija kako ne bi bilo grešaka i problema na tržištu.

Objekat:Block 16
Autor: René van Zuuk Architekten

Klijent:Ontwikkelingscombinatie Almere

Površina:8740 m2

Korišćenje: Iznad velikog podzemnog parkirališta dizajniranog od strane OMA-e nalazili se ovaj stambeni kompleks. On sadrži teretanu, fitnes-kafe i paviljon i tako pruža korisnicima mnogo više od stambene jedinice. Plus razigrana fasada na pijadestalu postojeće parking garaže čini ovaj objekat sjajnom arhitektoničnom skulpturom i daje dinamiku centru grada razbijajući građevinsku liniju.

Objekat:De Citadel
Autor: Christian de Portzamparc

Klijent:Eurowoningen

Površina: 45000 m2

Korišćenje: Na ovoj kombinaciji stambenog i poslovnog prostora možemo videti ideju koju je OMA imala još od 1994. godine u čijem centru je pešak. Od parkirališta i podzemne infrastrukture do zelenih površina sve je podređeno kretanju korisnika i lakom manervisanju između stambenih i poslovnih jedinica. Ovo je i primer kako urbani centri mogu da se koriste na više različitih načina.

Objekat:The Angle
Autor: S333
Klijent:Almere Hart CV: Bouwfonds MAB, Euro Woningen
Površina: Od 2007. Godine i 3900 m2 je u konstantnom porastu jer se gradi blokovski

Korišćenje: Na četiri sprata ovako najmešovitiji objekat u Almere masterplanu po pitanju tipologije. Sadrži komercijalne jedinice, kancelarnije, prodajne objekte, stambene jedinice.

Objekat:Blok 5
Autor: seARCH
Klijent:Almere Hart CV

Korišćenje: Blok 5 je svoj program menjao, danas on predstavlja kompleks stambenih jedinica, šoping centara, kafea i restorana. Lociran na obodu jezera ovaj blok predstavlja multidisciplinarnu jedinicu master plana koja pored olakšane komunikacije i interakcije korisnicima pruža i orijentaciju u prostoru, zbog svoje jedinstvene arhitekture predstavljenje trapezoidnim tornjim, koji je svojevrsan vertikalni reper.

Objekat: Brandboxx

Autor: KOW
Klijent:BAM Utiliteitsbouw BV & TCN
Površina:18700 m2
Korišćenje: Komercijalni prostor sa izložbenim prostorom, pavinjonskim i sajamskim karakteristikama pogodnim za razne događaje iz sveta mode i medija. Zbog različitog broja korisnika i potencijalnih događaja prostor ispunjava sve striktne regulative, koje ne utiču na moderni izgled i ambijent koji pružaju korisnicima u toku modnih dešavanja i revija.

Objekat:De Oostvaarders

Autor: Drost + van Veen architecten
Klijent:Opština Almere (objekat je javan)
Površina:478 m2

Korišćenje: Objekat je smešten u jedinstveni prirodni ambijent, zgrada je konstruisana tako da korisnicima pruža maksimalno uživanje u kombinaciji vode, zemljišta, drveća i rastinja. Kao restoran objekat poštuje regulative o parking mestima i komforu korisnika dok ne ugrožava prirodnu sredinu i staništa životinjskih i biljnih vrsta koje su podjednako sa čovekom korisnici prostora.

Objekat:Public Library Almere
Autor: Meyer en Van Schooten Architecten
Klijent:Grad Almere
Površina:2300 m2

Korišćenje: Iako prvobitno biblioteka, ovaj objekat je pomešanog karaktera, jer ima više funkcija. Sadrži prodajne objekte edukativnog i opšteg karaktera, 30 apartmana, auditorijum. Oko 2000 kvadratnih metara je razervisano za biblioteku i edukativne potrebe korisnika. Dostupnost je maksimalno regulisana, a komunimacija je prilagođenima korisnicima svih uzrasta i potreba, posebno je olakšana vertikalna komunikacija dobro pozicioniranim liftovima.

Glavni problemi projekta:

Pored dobre razrade plana i koncentrisanja na budućnost, kao glavni problem ovog masterplana se uočava jednostrano koncentrisanje na srce grada kao šoping i rekreativnog centra. Klasičan centar grada, međutim, zahteva javne servise i infrastrukturu da bi mogao da se percipira kao istinski centar zajednice, kako od strane stanovnika, tako i od strane posetilaca. Ovo znači da su neophodne obrazovne ustanove, sudovi, opštinske i administrativne ustanove.Takodje, grad mora biti naseljen heterogenom populacijom, dobrostojećim i skromnijim stanovništvom, studentima i penzionerima, tradicionalnim holandskim stanovništvom i etničkim manjinama.

Ovaj problem nastaje iz tenzije između tradicije i inovacije koja se javlja u projektima ovog tipa. Ako postoji samo tradicija, ništa se ne može pokrenuti sa tačke u kojoj jeste sada. Sa druge strane, ni inovacija sama za sebe nije dovoljna jer briše istorijski i kontekstualni faktor.

Na ovom projektu je ovaj konflikt posebno izražen jer je u gradu koji nema dugu istoriju, ali medju ljudima koji imaju snažan društveni identitet. Smatramo da su OMA ipak uspeli da pomire obe strane vezujući se za postojeću strukturu i uključujući stanovništvo u planiranje daljeg razvoja, ali unoseći inovaciju i kako svoj lični, tako i pečat projektanata koje su izabrali  da učestvuju u daljoj razradi projekta kroz pojedinačne zgrade.

Lični stav autora o objektu:

Novi gradovi poput Almerea, iako mladi imaju snažan identitet. On je dugo imao negativnu sliku u javnosti kao malo predgrađe iz kog velika količina odlazi u veće gradove i u kom žive samo male porodice koje nemaju gde drugo da odu.U isto vreme, stanovnici Almerea su imali vrlo pozitivno mišjenje o svom gradu, hvale kvalitet života, prostor mir, tišinu i zelenilo i razvili su snažan zajednički identitet kao pioniri novog grada.Danas je to posebna karakteristika novog Alemerea koja se naglašava: ovo je mesto gde inovacije cvetaju.

Masterplan se odlično uklapa u ovu sliku.Razvoj gradskog centra je krunski dogadjaj u nastajanju ovog karakterističnog, do sada polinuklearnog grada. Identitet grada će biti unapređen čim bude počeo da funkcioniše kao samostalan organizam gde stanovnici mogu da se kreću, sastaju, upoznaju i udahnu život u njega, ali sa centrom kao referntnom tačkom u svojoj mentalnoj mapi.

Masterplan takodje stvara otklon od jednoličnosti predgrađa i negativne javne slike koju je grad do sad imao. Grad postaje arhitektonska znamenitost i izvor samopouzdanja za njegove stanovnike zahvaljujući odvažnosti u pristupu i razmeri projekta, koja je bila potencijalan problem s obzirom na karakter prostora. Naime, centralno jezgro, Almere Stad, nalazi se na jezeru, mestu predviđenom za rekreaciju. Krajem 2000ih, već je imao populaciju od oko 150 000 stanovnika. Uz predviđen rast od 6000 ljudi godišnje, Almere je na dobrom putu da postane peti najbrojniji grad u Holandiji. Problem je mogao da nastane u disproporciji ovog velikog broja stanovnika i šoping i rekreativnih ustanova predvidjenih za manju populaciju.Srećom, plan je uzeo u obzir budući rast grada i povećanje broja stanovnika, tako da je ostavljen prostor za dogradnju eventualnog dodatnog sadržaja.

Vaš lični stav o objektu:

Kao jedinu manu koncepta ovog masterplana uočili smo slabu vezu centra grada sa jezerom tj. Priobaljem. S obzirom da je jezero glavni element datog konteksta, očekivala bi se veća aktivacija same vodene površine i obale kroz objekte koji mogu da se lako uklope u već predloženi programski fokus – rekreaciju i opuštanje.Ovo postavlja pitanje da li su u stvari projektanti imali za cilj potpuno odvajanje datog koncepta i stvaranje svog?

Kao pozitivnu stranu uočili smo dobru uklopljenost starog i novog dela grada i lakoću kretanja izmedju jednog i drugog dela grada. Razmera i gustina izgrađenosti su skladno uklopljeni jedan uz drugi, a iz dijagrama se jasno vidi da su prostori različiti i da su svi čovekomerni.

Ta raznolikost objekata koja se čita i u osnovi i u materijalizaciji fasada bi lako mogla da bude previše i da potseća na arhitektonski zoo vrt, međutim nije tako. To je uređen set zgrada koje su po nečemu povezane jedna sa drugom – formom, programom, materijalizacijom...

Kako se teren spušta ka vodi, prostor se otvara i smanjuje se zauzetost prostora. Vezu prekida jedino Umetnički centar SANAA  čija masa blokira deo pogleda na vodu. Ipak, možda će u godinama koje slede veza biti nastavljena i proširena na obalu i na vodu.

Ostalo:

Kazuyo Sejima  je jedan od arhitekata SANAA-e i sada ćemo napisati njegov citat o SANAA objektu u okviru masterplana: "Even the small spaces need to have their own comfort. The big theater is of course important, but the piano studio is just as important to the person who comes for a piano lesson. Allowing people to choose their own experience and enjoy the other functions of the building.” Ovaj više nego sjajan stav se može primeniti na mnogo više od jednog teatra i studija u njemu. Ovo je stav kakav treba imati pri izgradnji masterplana. On je bitan kao celina, kao multidisciplinarni urbanistički organizam, ali ni u kakvom slučaju ne treba zanemariti važnost i funkciju svakog objekta ili kompleksa u njemu. Svih tih arhitektonskih organa koji čine da masterplan funkcioniše i živi. Ovaj stav doseže i dalje od masterplana. Njega treba primeniti u arhitekturi na svakom nivou i uneti ga u filozofiju života u svakom aspektu.